Lewis-suur en -basis

'n Lewis-suur is 'n chemiese spesie wat 'n leë orbitaal bevat wat in staat is om 'n elektronpaar vanaf 'n Lewis-basis te aanvaar om 'n Lewis-addukt te vorm.

'n Lewis-basis is dus enige spesie met 'n gevulde orbitaal wat 'n elektronpaar bevat wat nie gebruik word vir binding nie, maar wel 'n datiewe binding met 'n Lewis-suur kan vorm om 'n Lewis-adduk te vorm.

Ammoniak (NH₃) is byvoorbeeld 'n Lewis-basis omdat dit sy elektronpaar kan skenk. Boortrifluoried (BF₃) is 'n Lewis-suur, aangesien dit 'n alleenpaar kan aanvaar. In 'n Lewis-adduk deel die Lewis-suur en -basis 'n elektronpaar wat deur die Lewis-basis voorsien word, wat 'n datiewe binding vorm.^[1] In die konteks van 'n spesifieke chemiese reaksie tussen NH₃ en BF₃, sal die alleenpaar van NH₃ 'n datiewe binding vorm met die leë orbitaal van BF₃ om 'n addukt NH₃•BF₃ te vorm.

Die terminologie wat gebruik word vir Lewis-sure en -basisse kom van die bydraes van die Amerikaanse fisiese chemikus Gilbert N. Lewis.^[2]

Die terme nukleofiel en elektrofiel is min of meer uitruilbaar met onderskeidelik Lewis-basis en Lewis-suur. Hierdie terme, veral hul abstrakte selfstandige naamwoordvorm nukleofilisiteit en elektrofiliteit, beklemtoon egter die kinetiese aspek van reaktiwiteit, terwyl die Lewis-basisiteit en Lewis-suurheid die termodinamiese aspek van Lewis-addukvorming beklemtoon.^[3]

1. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named IUSTC2014
2. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Lewis1923
3. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Anslyn2006